Chemie van plant en slak: rubriek ‘Groen Doen’ Radio Den Haag FM uitzending 06 07 2022
Als na ’n langere periode van droogte ’n flinke regenbui volgt, leven niet alleen de planten op, maar komen er ook opeens overal (naakt)slakken tevoorschijn. Geruisloos glijden ze over bestrating en beplanting, zich tegoed doend aan het vocht. Het kan verbazen hoeveel het er zijn..
En slakken hebben nog meer op hun menu staan. Planten als Delphinium, sommige Hosta’s, Tagetes maar ook de net aangeplante biologische peterselie plantjes, die in een volwassen stadium door het avondeten hadden zullen gaan, blijken binnen een mum van tijd te zijn verslonden, met achterlating van een slijmspoor als onomstotelijk bewijs.
chemische afweer van planten
Eremures
Dat planten signalen afgeven waardoor slakken worden aangetrokken, viel me dit jaar opeens op. Van de drie Eremures oftewel Naald van Cleopatra knollen die ik in jaar tevoren had geplant, besloot ik er eentje te verplanten. Het was al wat laat in het voorjaar.. Alsof er een startschot was afgegaan, werd deze sprietvormige plant opeens door tal van naaktslakken bezocht en aangevreten, terwijl de andere twee Eremures geheel ongemoeid werden gelaten. Het intrigeerde me. Zouden verzwakte planten dus bepaalde geurstoffen of ook andere signalen afgeven die de slakken lokten ? Ik deed er wat onderzoek naar op internet en las dat er meer dan 100.000 plantenstoffen bekend zijn die de plant niet nodig heeft voor haar ontwikkeling en groei.. Daarbij werd in de jaren ’80 ontdekt dat een plant een bondgenootschap kan sluiten met niemand minder dan de vijand van haar belager. Binnen korte tijd lokt de plant met geurstoffen insecten die de belager van de plant zullen opeten. Dat is dus mooi geregeld !
Ook blijken planten in staat gifstoffen te produceren als reactie op het speeksel van de belager en wel in een concentratie die dodelijk kan zijn voor die belager.
Overigens, deze chemische stoffen worden niet door de plant geproduceerd na mechanische schade als gevolg van harde wind, hagel of landbouwwerktuigen. Dus, over het kropje sla op je bord hoef je je geen zorgen te maken. 
Hoe de te laat verplantte Eremures zich heeft verdedigd heb ik niet van haar vernomen. Wel is de plant na een korte stormloop van slakken weer met rust gelaten. Deze plant wist het dus prima zelf op te lossen en dat is wellicht ook de beste manier van tuinieren: met de natuur mee.
Mijn tuintip van deze week is dus:
Natuurlijke vijanden
Wie op een slimme manier van zijn / haar naaktslakken wil afkomen, zoekt de samenwerking met diens natuurlijke vijanden. Schep voorwaarden waardoor deze het naar hun zin zullen hebben in jouw tuin. Bedenk dat huisjesslakken op het menu staan van tal van vogels en dat naaktslakken worden gegeten door bijvoorbeeld padden, kikkers en egels. Ook leven er in het Nederlandse kustgebied Lookglansslakken die geen planten eten maar wel de eieren van naaktslakken. Zie zo.
Op de site van Velt.nu is een uitgebreid artikel geschreven met nog veel meer tips en namen van dieren die wel een slakje lusten.
Voor wie nog meer wil lezen over het chemische leven van planten en bijvoorbeeld insecten, de site van Nemo Kennislink is een leuke bron.
