De meerwaarde van stapelmuurtjes
Stapelmuurtjes zijn creatief toepasbaar, zowel qua materialen als hoogtes. Hoogteverschillen creëren in een tuin kan om verschillende redenen een krachtig effect hebben op het ontwerp.
Hierbij een aantal redenen om hoogteverschillen te creëren:
Nelle Driessen Natuurtuinen Limburg Floratuin Kerkrade
- Het kan de ruimte groter doen aanvoelen wanneer je het oppervlak niet in een oogopslag kan overzien;
- Door middel van plaatselijke grondophoging en stapelmuurtjes kan ook intimiteit worden geschapen;
- Met een stapelmuurtje kan een terras worden verhoogd en ondersteund;
- Maar met een verhoogd plantbed kan je ook op een klein stukje een ander microklimaat scheppen;
- Een plek die hoger gelegen en beter gedraineerd is, kan de juiste voedingsbodem zijn voor meer zon- en droogte minnende planten;
Op de foto hierboven is bijvoorbeeld groeiend op het muurtje Echium vulgare te zien, dat droogte verdraagt en zon minnend is. Op het lager gelegen deel heeft Corydalis lutea, dat wat meer schaduw verlangt, haar plek gevonden.
Materialen voor stapelmuurtjes
Voor het maken van stapelmuurtjes zijn tal van materialen verkrijgbaar. De prijs van natuursteen zal hoger liggen dan voor gebakken klinkers. Kei- of Dikformaat klinkers zijn vanwege hun maten leuk om toe te passen als gestapeld muurtje en soms voordelig geprijsd. Tegenwoordig zijn er ook aardige betonnen muurelementen te koop (zie afbeelding hieronder links) die wel op tufsteen lijken maar minder kosten. Wel zijn deze van beton. Stenen van gebakken klei zijn milieuvriendelijker om te produceren dan betonklinkers. Namelijk, bij de productie van betonklinkers, komt de Co2 die opgeslagen zit in de gemalen kalksteen, vrij. Er zijn kleiklinkers die een cradle to cradle keurmerk hebben gekregen.
Begroeide stapelmuurtjes
Wanneer stenen zo poreus zijn, dat ze water opnemen, zullen deze in de winter stuk vriezen. Maar stenen die een beetje poreus zijn geven een natuurlijk effect. Er kunnen planten en mossen in groeien. Niet iedereen zal dit mooi vinden, maar voor wie er van houdt is dit wellicht een aanrader. Het is echter géén must poreuze stenen voor stapelmuurtjes te gebruiken.
Een handige tip: luister wanneer je twee klinkers tegen elkaar slaat naar het geluid dat dit geeft. Wanneer het klinkt als porselein (dus een vrij hoog helder geluid) dan betekent dit dat de stenen hard gebakken zijn. Dit soort stenen nemen minder water op en zijn hierdoor beter geschikt voor bestratingen. Ten eerste omdat algengroei of mos straatklinkers glad maken. Ten tweede heb je daarom meer werk aan het schoonhouden van de bestrating.
Technische details
Wanneer u hoogteverschillen door middel van een stapelmuurtje wilt creëren is het goed te beseffen dat voor opsluiting van de grond wordt gezorgd. Om te voorkomen dat de aarde bij regen weg stroomt heeft een stapelmuurtje dus een voor en achterkant nodig. Het maken van een verhoogd plantbed tegen een houten schutting is vragen om hout rot problemen.. Zorg er in dat geval dus voor, dat er voor de schutting een tweede muurtje wordt gebouwd en houd een tussenruimte aan waardoor vocht zich niet zal ophopen in het hout.
Betonstenen Pilestone primavera
Fraaie muur met lagen tufsteen te Warmond
Hergebruik van bestratingsmaterialen
Waarom iets nieuws aanschaffen als het aanwezige materiaal ook op creatieve manier kan worden hergebruikt ?
Wie weet heeft u een tuin waarbij u bij de eerste schep in de grond op een flink “puingat” stuit waaruit een leuke restant bakstenen kan worden opgegraven. Zo groef ik in een van mijn eerste achtertuinen bergen IJsselsteentjes op. Het waren de resten van een voormalige hofjes woning die onder de grond waren gestopt. Weken was ik bezig de kalkzandresten eraf te bikken. Vervolgens legde ik en er muurtjes en bestrating mee aan.
Een steensoort die zeer algemeen in tuinen is, is natuurlijk de grijze betontegel 30 x 30 cm. Met door midden gebroken tegels kunnen best hele fraaie muurtjes of grondkeringen worden gebouwd. Maak er wat uitsparingen in om planten in te laten groeien.
Verschillende voegmiddelen
In muurtjes die worden gemetseld met cement of lijm zullen doorgaans minder planten zich thuis voelen. Cement is hard en “zuur”. Anders gezegd cement heeft een lage PH. Muur begroeiende planten geven vaak de voorkeur aan kalk (een neutrale tot hoge Ph). Door kalk aan het grondmengsel toe te voegen kan de Ph worden verhoogd. In alle soorten muurtjes kunnen natuurlijk wel uitsparingen worden gemaakt waar planten in kunnen groeien.
zonnig stapelmuurtje van stoeptegels
Worden de stenen gestapeld en wordt als voegmiddel een mengsel van stalmest en klei gebruikt, dan zullen er waarschijnlijk ook spontaan leuke plantjes (soms ook hele bijzondere !) tussen gaan groeien. Tip: meng een beetje grond uit de natuurlijke omgeving door deze “specie” en kijk of er iets leuks tot ontkieming komt.
Vooral in enigszins poreuze stenen vinden plantenwortels vocht, voedsel en hechtmogelijkheden. Op schaduwrijke plaatsen kan een muurtje met varentjes en mossen begroeien. Op zonnige plaatsen kunt u denken aan planten als Centranthus, Halsbloem maar ook Tripmadam, Muurleeuwenbekjes, Sempervivum en Tijm. Op schaduwplaatsen zullen varens het best naar de zin kunnen hebben in de uitsparingen van een stapelmuurtje.
U kunt vaste planten kopen of ruilen maar ook bijvoorbeeld zaaien. Inheemse of meer bijzondere tuinplanten zijn soms als zaadjes beter verkrijgbaar.
